“Con tôi nên bắt đầu học ngôn ngữ lập trình nào đầu tiên?”
Học lập trình cho trẻ em không chỉ có lợi cho việc chuẩn bị nghề nghiệp trong tương lai mà còn để xây dựng các kỹ năng tư duy logic và sáng tạo mạnh mẽ. Nhưng bất chấp những lợi ích rõ ràng của nó, làm thế nào để học sinh của bạn bắt đầu học lập trình vẫn có thể khiến nhiều gia đình bối rối.
Đặc biệt, một trong những câu hỏi phổ biến nhất mà chúng tôi nhận được từ các bậc phụ huynh là: “Con tôi nên bắt đầu học ngôn ngữ lập trình nào đầu tiên?”.
Scratch là gì?
Scratch là một ngôn ngữ lập trình nhập môn dành cho trẻ em và người lớn ở mọi lứa tuổi.
Mặc dù Scratch rất phù hợp cho trẻ 8-11 tuổi, nhưng trẻ lớn hơn và người lớn cũng có thể sử dụng Scratch! Bất kỳ ai có kinh nghiệm khoa học máy tính tối thiểu sẽ thấy Scratch là một phần giới thiệu dễ tiếp cận và thân thiện về mã hóa. Trên thực tế, nhiều trường cao đẳng – chẳng hạn như UC Berkeley – thậm chí sử dụng Scratch và các ngôn ngữ dựa trên khối tương tự khác như một phần của các khóa học khoa học máy tính nhập môn của họ!
Nếu bạn đã quen thuộc với lập trình máy tính, bạn có thể thấy sẽ có lợi hơn khi học các ngôn ngữ lập trình dựa trên văn bản như Python hoặc Java. Mặc dù Scratch là một cách tuyệt vời để bắt đầu, nhưng những ngôn ngữ lập trình phức tạp hơn này lại là những ngôn ngữ thực sự được sử dụng hàng ngày trong các công việc khoa học máy tính.
Bây giờ bạn đã biết Scratch là gì, hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về sự khác biệt của nó với các ngôn ngữ mã hóa truyền thống.
Scratch: Chương trình lập trình cho mọi lứa tuổi
Scratch là một ngôn ngữ lập trình trực quan được tạo ra bởi MIT Media Lab vào năm 2007. Giao diện kéo và thả với các khối nhiều màu sắc khiến nó trở thành một trong những ngôn ngữ lập trình trực quan nhất để học. Không giống như các ngôn ngữ lập trình truyền thống như Python, nơi người lập trình phải viết ra mã, Scratch cho phép người trẻ cũng như người lớn dễ dàng xây dựng các trò chơi và chương trình tương tác bằng cách kết nối các khối mã với nhau.
Scratch thường được khuyến nghị cho trẻ em trên 8 tuổi. Đối với trẻ em từ 5-7 tuổi, Scratch Jr là một lựa chọn thay thế với nền tảng thậm chí còn đơn giản và trực quan hơn Scratch thông thường. Trẻ chưa biết chữ vẫn có thể học được Scratch Jr.
Scratch là một ngôn ngữ lập trình nhập môn dành cho trẻ em và người lớn ở mọi lứa tuổi.
Dù Scratch rất phù hợp cho trẻ 8-11 tuổi, nhưng thanh thiếu niên và người lớn cũng có thể sử dụng Scratch! Bất kỳ ai có kinh nghiệm khoa học máy tính tối thiểu sẽ thấy Scratch là ngôn ngữ lập trình nhập môn dễ tiếp cận và thân thiện. Trên thực tế, nhiều trường cao đẳng – chẳng hạn như UC Berkeley – thậm chí sử dụng Scratch và các ngôn ngữ dựa trên khối hình tương tự khác như một phần của các khóa học khoa học máy tính nhập môn của họ!
Nếu bạn đã quen thuộc với lập trình máy tính, bạn có thể thấy sẽ có lợi hơn khi học các ngôn ngữ lập trình dựa trên văn bản như Python hoặc Java. Và Scratch là một cách tuyệt vời để bắt đầu từ cách tiếp cận đơn giản, thú vị, kích thích niềm yêu thích với lập trình, người học sẽ nắm được căn bản, hiểu lập trình là gì, điều này là nền tảng giúp ích cho việc học những ngôn ngữ lập trình phức tạp và khô khan hơn sau này – những ngôn ngữ thực sự được sử dụng hàng ngày trong các công việc khoa học máy tính.
Bây giờ bạn đã biết Scratch là gì, hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về sự khác biệt của nó với các ngôn ngữ lập trình truyền thống.
Scratch – ngôn ngữ lập trình khác biệt
Mặc dù thoạt nhìn Scratch có thể không giống như ngôn ngữ lập trình, nhưng nó chắc chắn vẫn là một ngôn ngữ lập trình thực sự. Trên thực tế, tính đến tháng 5 năm 2020, Scratch được xếp hạng là ngôn ngữ lập trình máy tính phổ biến thứ 19 trên thế giới! Đồng thời, Scratch chắc chắn khác biệt rất nhiều so với các ngôn ngữ lập trình khác trong danh sách đó.
Phần lớn các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất trên thế giới là “dựa trên văn bản”, nghĩa là mã được viết bằng cách nhập các từ và ký hiệu bằng bàn phím của bạn. Để tạo một chương trình bằng các ngôn ngữ dựa trên văn bản như Python, Java và C ++, bạn phải xâu chuỗi nhiều dòng mã lại với nhau được viết bằng tay. Mặc dù phương pháp lập trình này hiệu quả và mạnh mẽ, nhưng nó có thể khó học lần đầu tiên – giống như học một ngoại ngữ.
Giống như ngôn ngữ của con người, mỗi ngôn ngữ có ngữ pháp và từ vựng riêng biệt, ngôn ngữ lập trình dựa trên văn bản có những cách đặc biệt để viết các lệnh khác nhau (hướng dẫn cho máy tính biết phải làm gì), cũng như cú pháp phức tạp của riêng chúng. Phương thức học tập này thường không được khuyến khích đối với các lập trình viên trẻ mới vào nghề.
Ngược lại, Scratch là một ngôn ngữ lập trình trực quan, dựa trên khối. Không giống như các lệnh viết truyền thống được nhập bằng các ký hiệu trên bàn phím, lệnh Scratch có dạng các khối nhiều màu sắc. Người dùng có thể tạo chương trình bằng cách ghép các khối lại với nhau, giống như trò chơi LEGO ảo! Sau đó, họ có thể nhấp vào nút cờ xanh trong giao diện Scratch để chạy chúng.
Hãy cùng minh họa Scratch và ngôn ngữ Java
Để minh họa vẻ đẹp của Scratch, đây là hai chương trình máy tính đơn giản, cả hai đều in ra thông báo: “Hello! How are you today?” Một bên được làm bằng Java, trong khi bên kia được làm bằng Scratch.
Cả hai đều làm chính xác những điều tương tự, nhưng chương trình Scratch đơn giản hơn đáng kể. Như đã trình bày ở trên, mã Scratch dễ tạo và đọc hơn, cho phép bạn nhanh chóng học và áp dụng các nguyên tắc cơ bản của khoa học máy tính. Bằng cách loại bỏ khó khăn về cú pháp, Scratch giúp các lập trình viên mới và trẻ nhỏ tham gia ngay vào việc xây dựng các dự án vui nhộn và tương tác.
Câu chuyện tương tác
Scratch cũng cho phép bạn tạo các câu chuyện tương tác của riêng mình, làm cho nền tảng trở nên sáng tạo và có thể cá nhân hóa. Những câu chuyện tương tác của Scratch khác với những câu chuyện truyền thống trong sách truyện mà chúng ta thường nghĩ đến. Trong khi những câu chuyện như “Cô bé quàng khăn đỏ” kể câu chuyện của người khác, thì những câu chuyện tương tác trong Scratch cho phép bất kỳ ai chơi trò chơi trở thành nhân vật chính!
Treasure Cave là một câu chuyện tương tác trong Scratch. Tự chơi trò này bằng cách nhấp vào Cờ xanh!
Ví dụ, câu chuyện tương tác này có tựa đề Hang Kho báu cho phép người chơi điều khiển một yêu tinh dũng cảm. Yêu tinh hy vọng sẽ tìm ra kho báu bằng cách khám phá Hang Kho báu, nhưng phải trả lời một câu hỏi mỗi khi người chơi tìm thấy một số. Nếu nhận được quá nhiều câu hỏi sai, người chơi sẽ mất tất cả!
Việc sử dụng Scratch để kể chuyện khiến trẻ em vừa thực hành kể chuyện vừa học lập trình trở nên hấp dẫn hơn. Các câu chuyện không nhất thiết phải phức tạp – đôi khi ngay cả những dự án đơn giản cũng có thể thú vị và hấp dẫn! Bạn có biết trò chơi Flappy Bird làm mưa làm gió một thời cũng có thể lập trình bằng Scratch không? Bạn cũng có thể tạo những câu chuyện truyền thống, không tương tác trong Scratch, chẳng hạn như tạo một bộ phim nhỏ của riêng bạn. Funky Town là một câu chuyện không tương tác đơn giản và vui nhộn trong Scratch về một con khủng long đang nhảy múa. Nhấp vào Cờ xanh để bắt đầu clip hoạt hình!
Cộng đồng Scratch trên khắp thế giới
Để biết thêm những ví dụ tuyệt vời về những gì bạn có thể làm trong Scratch, Cộng đồng Scratch có đầy những dự án tuyệt vời. Cộng đồng trực tuyến này cho phép các Scratchers (người dùng Scratch) chia sẻ các dự án Scratch của họ với những người khác chỉ bằng một nút bấm. Nó có thể là nguồn cảm hứng tuyệt vời cho những ai muốn thực hiện các dự án của riêng mình nhưng không chắc chắn nên bắt đầu từ đâu. Bạn có thể xem mã của bất kỳ dự án nào và thực hiện các chỉnh sửa đối với những dự án bạn thích bằng cách “phối lại” hoặc chỉnh sửa bản sao của chúng.
Cộng đồng Scratch an toàn cho trẻ em và nhóm Scratch – một phần của Nhóm Mẫu giáo Trọn đời tại MIT Media Labs – đảm bảo điều này. Họ thực thi các nguyên tắc cộng đồng nghiêm ngặt để đảm bảo một không gian nơi mọi người có thể đóng góp một cách an toàn. Ngoài ra còn có Wiki Scratch dành cho tất cả các Scratch để đọc về các bản cập nhật và mẹo mới nhất về các tính năng và mã khác nhau trong Scratch!
Lợi ích Scratch đem đến cho trẻ em
Ngoài việc là một điểm khởi đầu tuyệt vời cho bất kỳ ai bước vào thế giới lập trình, học viết mã trong Scratch còn giúp trẻ em củng cố một loạt các kỹ năng sống quan trọng. Trong khi khám phá khả năng vô hạn cho các dự án trong Scratch, các kỹ năng sau đây được thực hành nhiều lần và rèn luyện.
1/ Thiết kế & Sáng tạo Nghệ thuật
Để có một trò chơi gắn kết, con bạn sẽ cần tạo ra một bộ nhân vật – được gọi là “sprites” – sẽ là chủ đề của trò chơi. Scratch có một thư viện lớn gồm các hình nền và hình nền đặt sẵn, nhưng nó cũng cho phép bạn vẽ các thiết kế của riêng mình.
Điều này có nghĩa là khi thực hành, con bạn sẽ có thể tạo ra những câu chuyện tương tác với bất kỳ nhân vật nào mà chúng có thể nghĩ ra! Tùy chỉnh các mô tả và xây dựng câu chuyện sẽ cải thiện kỹ năng nghệ thuật và giúp con giỏi hơn trong thiết kế, kể chuyện và tính nhất quán theo chủ đề.
2/ Kỹ năng lập kế hoạch
Để vạch ra cơ chế của trò chơi hoặc câu chuyện của chúng, con bạn sẽ cần tìm ra cách nhiều phần mã hoặc thiết kế của chúng sẽ hoạt động cùng nhau. Thực hành động não trong Scratch giúp trẻ phát triển các kỹ năng lập kế hoạch và tổ chức vững chắc có thể áp dụng trên nhiều lĩnh vực của cuộc sống.
3/ Tư duy logic và giải quyết vấn đề
Tạo lập các dự án trong Scratch giúp con bạn trở thành một lập trình viên giỏi hơn và giúp chúng làm quen với cách hoạt động của khoa học máy tính.
Các khối trong Scratch (như hình trên) giúp trẻ luyện tập cách sử dụng tư duy logic để giải quyết vấn đề, chẳng hạn như thực hành các điều kiện “nếu… thì”. Bằng cách thực hành tư duy logic cơ bản và các khái niệm lập trình giải quyết vấn đề, con bạn sẽ được chuẩn bị để giải quyết vấn đề khoa học máy tính cấp cao hơn hoặc thậm chí đẩy nhanh việc học các môn học khác như toán hoặc khoa học.
Sẵn sàng bắt đầu học Scratch?
Vì tất cả những lý do trên và hơn thế nữa, Scratch là một nền tảng và ngôn ngữ mã hóa sáng tạo mang lại sự sáng tạo và dễ học cho các lập trình viên mới ở mọi lứa tuổi. Để bắt đầu, con bạn có thể tạo một tài khoản miễn phí trên trang web Scratch, Con có thể tạo một dự án trống và chơi với các khối khác nhau để xem họ có thể tạo ra những gì! Để có thêm nguồn cảm hứng, con cũng có thể tham khảo các dự án được thực hiện bởi các Scratcher khác trong Cộng đồng Scratch.
ĐĂNG KÝ NGAY KHÓA HỌC SCRATCH TẠI DIGIUNI JUNIIOR CHO TRẺ 7-9 TUỔI!
HÃY GIÚP CON LÀ NHÀ LẬP TRÌNH TÀI NĂNG TƯƠNG LAI TRONG KỶ NGUYÊN 4.0 NGAY HÔM NAY!
DigiUni Junior đem đến các lớp lập trình vui nhộn và thú vị với các ngôn ngữ như Scratch Jr, Scratch, Python, HTML/CSS và JavaScript dành cho trẻ từ 7-15 tuổi. Trẻ sẽ được học trực tuyến tại nhà mùa dịch và tiếp tục học tại trường sau dịch. Với kiến thức, tư duy và kỹ năng đạt được sau khi kết thúc khóa học thực tiễn của DigiUni giúp con mở rộng cơ hội vàng trong tương lai ở nhiều lĩnh vực liên quan đến khoa học máy tính – CNTT như phát triển website, trò chơi, ứng dụng, trí tuệ nhân tạo AI, tự động hóa, ..! Đăng ký lớp học thử miễn phí tại digiunivietnam.com.
